21:58 02-12-2025
Sabah şişliği: eller, göz altı ve bacaklar için rehber
Generated by DALL·E
Ellerin sabah şişmesi, göz altı torbaları ve bacak ödeminin başlıca nedenleri, evde yapılabilecekler ve ne zaman doktora başvurmanız gerektiği bu rehberde.
Sabahlar bazen beklenmedik bir hâl alır: parmaklar olması gerektiği gibi bükülmez, bacaklar ağır gelir, göz altlarına yerleşen inatçı torbalar dikkat çeker. Şişlik ilk bakışta ufak bir sıkıntı gibi görünse de, kimi zaman üzerinde durmayı gerektiren durumlara işaret eder. Farklı branşlardan hekimler, bu tabloya nelerin zemin hazırladığını ve ne zaman profesyonel destek alınması gerektiğini anlatıyor.
Eller neden sabahları şişer
En yaygın neden: sıvı tutulumu
Tuzlu bir öğünden ya da alkolden sonra vücut suyu tutar, dokular bu sıvıyı emer. Ertesi sabah, bir önceki gecenin tercihleri özellikle belirginleşir.
Karpal tünel sendromu
Bilekteki sinirin sıkışması, sadece uyuşmaya değil, şişliğe de yol açabilir — el işi yapanlar veya bilgisayar başında uzun zaman geçirenler bunu sık fark eder.
Artrit
Eklemlerdeki iltihap, çoğu zaman sabah tutukluğu ve şişkinlikle kendini gösterir.
Kalp ya da böbrek sorunları
Bu organlar yeterince iyi çalışmıyorsa vücut fazla sıvıyı atmakta zorlanır — düzeniniz değişmese bile şişlik oluşabilir.
Venöz dönüşün bozulması
Eldeki toplardamarlar genişlediğinde, uyku sonrası şişlik daha belirgin olabilir.
Göz altı torbaları neden oluşur
Göz çevresi ayrı bir hassasiyete sahiptir: cilt incedir, damarlar yüzeye yakındır. Bu nedenle değişiklikler önce burada ortaya çıkar.
Yetersiz uyku
Gece uykusu lenf akışını etkiler. Uyku kısaldığında, sıvı durgunlaşmaya meyillidir.
Aşırı tuz
Tek bir tuzlu akşam yemeği bile sabaha daha şiş bir yüzle uyanmaya neden olabilir.
Alerjiler
Toz, evcil hayvan tüyü, kozmetikler veya bazı gıdalar özellikle göz çevresinde şişliği tetikleyebilir.
Hormonal dalgalanmalar
Östrojen, sıvının vücutta nasıl dağıldığını etkiler — bu da şişkinliği belirler.
Genetik ve yaş
Bazı kişilerde yatkınlık vardır. Yaşla birlikte cilt elastikiyet kaybeder ve sorun daha görünür hâle gelir.
Göz yorgunluğu
Ekran karşısında uzun süre kalmak dolaşımı yavaşlatır ve şişliği tetikleyebilir.
Sabah bacak şişmesinin kaynakları
Sıvı tutulumu
Akşam tuzlu yemekler, susuzluk ya da dehidrasyon sıvı dengesini bozabilir.
Yaralanmalar
Küçük bir çarpma bile bölgesel şişliğe yol açabilir.
Venöz yetmezlik
Kan yukarı doğru ilerlemekte zorlandığında bacaklar akşama doğru şişer ve bu şişlik sabaha da sarkabilir.
Lenfatik yetmezlik
Lenf sistemi fazla sıvıyı uzaklaştırır. Yavaşladığında sert bir ödem gelişir.
Gebelik
Damarlar üzerindeki yük ve hormonal değişimler bacaklarda ağırlık ve şişkinlik hissini artırır.
İltihabi durumlar
Selülit, flebit veya enfeksiyonlar dokularda büyümeye yol açabilir.
Kalp yetmezliği
Şişlik akşama doğru artar ve gece dinlenmeyle geçmez.
Gut
Ürik asit birikimi yoğun ağrı ve eklem şişmesine neden olur.
Uzun süre oturma ya da ayakta kalma
Saatlerce masada veya ayakta kalmak kanın göllenmesine zemin hazırlar.
Ne zaman ciddiye almak gerekir
Şişlik, seyrek görülüp hızla söndüğü sürece yaşam tarzına verilen doğal bir yanıt olabilir. Ancak tablo düzenli hâle geliyorsa, bunu not etmekte fayda var.
Şu durumlarda doktora başvurun:
- şişlik her gün ortaya çıkıyorsa;
- sert ya da ağrılıysa;
- üzerindeki cilt kızarık veya sıcaksa;
- nefes darlığı ya da göğüste ağırlık hissediyorsanız;
- şişlik vücudun yalnızca bir tarafını etkiliyorsa.
Kendi başınıza neler yapabilirsiniz
- Tuzu azaltın.
- En az 7–8 saat uyuyun.
- Ekran başında düzenli molalar verin.
- Düzenli fiziksel aktiviteyi sürdürün.
- Yeterli su için; abartmayın.
- Yatmadan önce takıları ve sıkı giysileri çıkarın.
Şişlik sabah rutininizin değişmez bir parçası hâline geldiyse, kendi önlemleriniz yetmez — bir hekim, kardiyolog, nefrolog ya da endokrinoloğa danışmanın zamanı gelmiş demektir.